Bilimsel Araştırma Yöntemleri – Örnek 1: Sosyal Medya ve Anket Çalışması

Medya ve İletişim Bilimlerinde

Bilimsel Araştırma Yöntemlerine Örnekler

Örnek 1: Sosyal Medya ve Anket Çalışması

Problem: Sosyal medya platformları iletişimin birçok alanında farklı işlevler için kullanılmaktadır. Sanat etkinliklerinin duyurumunda bugün sosyal medya vazgeçilmez bir iletişim kanalı haline gelmiştir. Sanat etkinliklerinin geniş kitlelere tanıtımı ve duyurumu adına yapılan iletişim çabaları, başta sosyal medya olmak üzere yeni iletişim teknolojilerinden yararlanmakta; bu anlamda dijital kültürün gelişmesine de katkı sağlamaktadır. Yeni medya teknolojilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte değişen toplum yapısı düşünüldüğünde, kültür sanat etkinliklerinin duyurumu ve etkinliklere katılımın arttırılması açısından yeni mecraların etkin kullanımı da önem kazanmıştır.

Amacı: Bu araştırmanın amacı; sanat etkinliklerini takip eden izleyici profiline ayna tutarak söz konusu kitlenin festivale yönelik eğilimlerini ortaya çıkarmaktır.

Önemi: Çalışma, geleneksel medya ile birlikte sosyal medya araçlarının kültür sanat festivallerinin daha etkin bir duyuruma ve katılımcı sayısına ulaşabilmesi için gerekli unsurların ortaya çıkarılması açısından önem taşımaktadır.

Kapsamı: Bu bağlamda festival izleyicilerinin demografik yapısı çözümlenmiştir ve bir izleyici profili çıkarılmıştır. İzleyicilerin geleneksel ve yeni medya kullanım alışkanlıkları belirlenmiş, festival duyurumları ve program içeriği ile ilgili tercihleri incelenmiştir.Araştırma kapsamında İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı tarafından düzenlenen 20. Avrupa İzmir Caz Festivali örnek olay olarak ele alınmıştır.

Evren ve Örneklem: Araştırmanın evreni, 20. Avrupa İzmir Caz Festivali izleyicileridir. Festival kapsamında düzenlenen konserlere katılıp anket sorularını yanıtlamayı kabul eden ve anketleri geçerli sayılan 263 kişi ise araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır.

Çalışma kapsamında, festival programındaki üç ayrı etkinlikte, toplamda 300 kişiyle yüz yüze görüşülmüştür. Değerlendirmeye alınamayan formlar elendikten sonra geriye kalan 263 anket formu ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu uygun örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Bu örnekleme yöntemi araştırmaya hız ve pratiklik kazandırmaktadır çünkü bu yöntemde araştırmacı erişilmesi kolay olan bir durumu seçmektedir (Yıldırım ve Şimşek, 2006, s. 113).

Yöntem: Araştırmada anket yöntemi uygulanmış; örneklem belirlenmesinde ise uygun örneklem (conveniencesampling) yöntemi kullanmıştır.

Araştırmada istatistiksel analiz ve hesaplamaların yapılabilmesi amacıyla kullanılacak veriler için nicel araştırma yöntemlerinden olan yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu, sosyal medyada sanat etkinliği duyurumlarının festival katılımcıları üzerindeki etkilerini belirlemeye dönük kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. Anket üç bölümden oluşmaktadır; birinci bölüm cevaplayıcıların demografik özelliklerine ilişkin soruları kapsamaktadır. İkinci bölümde cevaplayıcıların sanatsal etkinliklere katılım sıklıklarına ve tercihlerine yönelik sorular, üçüncü bölümde festival ve kültür-sanat konularındaki paylaşım tercihlerine yönelik soruların yanı sıra katılımcıların festivale katılma kararlarında etkili olan faktörleri ortaya çıkarmaya yönelik, beşli Likert ölçeğine göre hazırlanmış sorular yer almaktadır. Anket formunun hazırlanmasında Oakes’un (2010) “Profiling the Jazz Festival Audience” adlı çalışmasında yer verdiği ölçekten faydalanılmıştır. Araştırmanın demografik özelliklerle ilgili kısmının geliştirilmesinde Oakes’ın 2010 yılında Cheltenham International Jazz Festival isimli caz festivalinde yaptığı izleyici anketindeki ölçek esas alınmıştır. Oakes’ın araştırmasında yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, gelir durumu, gazete okuma alışkanlıkları, festivallere katılım durumu gibi sorular sorulmuştur.

Veri İşleme Aracı: Anket yöntemiyle elde edilen veriler, SPSS 21 programı ile değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonuçları, tablolara ayrılarak gösterilmiş olup, frekans ve yüzdelik dağılımları verilmiştir.

Bulgular: Elde edilen bulgularda izleyicilerin eğitim durumlarının ağırlıklı olarak lisans ve lisansüstü seviyede olduğu, geleneksel medya alışkanlıkları belirgin olmasına rağmen izleyicilerin festivalden haberdar oldukları, iletişim kanalının geleneksel medyadan çok sosyal medya olduğu ortaya çıkmıştır. Söz konusu duyurum çabaları sırasında üretilen içeriğin, sadece etkinliğin duyurumuna hizmet etmediği; aynı zamanda internet kullanıcılarının kültür – sanat etkinliklerine karşı duyarlılıklarını arttırdığı da gözlenmiştir.

Sonuç: Katılımcıların festivalle ilgili olarak haber edinme kaynaklarını gösteren veriler incelendiğinde, kullanıcıların ilk sırada ağızdan ağıza iletişim kaynaklarından bilgi aldıkları, bunu az bir farkla Facebook ve İKSEV kurumsal web sitesinin takip ettiği görülmektedir. Bu verilere dayanarak, kullanıcıların hem geleneksel iletişimi hem de sosyal medyayı eşzamanlı olarak kullandıkları ortaya çıkarılmıştır.

Kaynakça:

Ferah Onat, İçten Duygu Çallı, Göker Gülay, Sanat Etkinliklerinin Duyurumunda Sosyal Medyanın Kullanımı “20. Avrupa İzmir Caz Festivali”, 1 . Uluslararası Medya Çalışmaları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Antalya, 2013, s. 51- 59.